]]>

27 tháng 9, 2011

chút ơn đời


em về phố thị buồn thiu
bỏ quên đâu đó ngày hiu hắt sầu
em về nhớ chuyện mưa ngâu
thêm thương chức nữ thêm rầu ngưu lang
em về khi gió thu sang
cây năm xưa chít khăn tang nhớ cành
vết thương sâu mấy cũng lành
mình thương nhau mấy cũng đành dở dang
người về đò dọc đò ngang
em về vui chuyện lỡ làng đắng cay
người về sầu trắng hai tay
em về mắt đỏ ngó mây cuối trời
chim buồn chim hót người ơi
em buồn em đứng trông vời cố hương
áo xanh xưa bỏ phố phường
tóc xanh xưa bỏ cuối đường lãng quên
em về phố thị buồn tênh
gởi cho người chút lênh đênh khói trời
em đi nhớ tiếng quên lời
gởi cho người chút ơn đời rồi thôi.



thơ & tranh: trần thanh hương

22 tháng 9, 2011

thôi đành


sáng nay vườn tôi vừa nở
một bông hồng trắng tinh khôi
biết chăng hồn tôi vừa tiễn
tình yêu một thuở qua đời

sáng nay có con chim nhỏ
trên cành tiếng hót chơi vơi
đâu hay người xưa đã bỏ
thơ xanh áo mỏng bên trời

có phải lòng người biến động
đẩy mình ra khỏi đời nhau
đẩy sông xưa rời quê cũ
đẩy mây xưa bỏ quên đồi

có phải tay trời quá chật
nên mình hết chỗ cho nhau
nên thương đau còn sâu thẳm
nên ga xưa bỏ quên tầu

sáng nay mùi hương năm cũ
chợt về trong gió mong manh
bơ vơ hồn tôi sương phủ
người xa xôi quá, thôi đành!

trần thanh hương

mù khơi - Võ Hiếu Nghĩa phổ nhạc

20 tháng 9, 2011

kiếm tìm


ơi hồn sông biển mênh mông
làm sao nhốt được vào trong ao tù
ơi người khuất nẻo thiên thu
làm sao xóa được mây mù thời gian
ơi đời dâu bể mênh mang
làm sao quên được ngỡ ngàng thuở xưa
ơi trời khi nắng khi mưa
làm sao tìm được ngày chưa biết gì
đôi lần nghe bước ai đi
ngẩn ngơ nhớ lại xuân thì đã tan
người đi tìm kiếm dung nhan
tôi đi tìm kiếm mây ngàn núi cao
người về vui với chiêm bao
tôi về gom hết hư hao gởi người
về đâu những áng mây trời
về đâu những bước chân đời dở dang
về đâu những chuyến đò ngang
về đâu sách vở những trang rất buồn.




thơ & tranh: trần thanh hương

9 tháng 9, 2011

lời đắng


chỉ là một chút mà thôi
sao đêm xưa đã đổi ngôi mấy lần
chỉ là một chút phù vân
mây hôm xưa đã ngại ngần nẻo xa
chỉ là một thoáng hương qua
chừ chân xưa đã phong ba cuối trời
chỉ là một chút ơn đời
người năm xưa đã nói lời đắng cay
chỉ là một chút men say
bình xưa rượu hết còn lay lắt sầu
thì thôi về với đêm thâu
thì thôi về với dăm câu dỗi hờn
thì thôi về kiếm cô đơn
thì thôi về khép tay trơn nhớ người.

trần thanh hương

5 tháng 9, 2011

thơ "lạnh" !

Tôi có cái tật là gặp một bài thơ hay thì đọc đi đọc lại, ngâm đi ngâm lại đến thuộc lòng, cháo trơn, rồi mới coi xuống dưới xem là thơ của ai. Vậy, xin lỗi quý vị, tôi đang nói về thơ của một người mà tôi chưa nói tới tên .
Người thơ ơi! Nàng đứng ở đâu mà chung quanh chỉ thấy mưa bay cuối trời :
Ừ thì như gió như mây
Ừ thì như chút mưa bay cuối trời

và tiếng dế giun ru :
Nhịp gõ xe đời sao hiu hắt
Ngậm ngùi nghe tiếng dế giun ru
Nàng ngồi ở đâu mà chung quanh có "bóng ngày vui" và "mùi tháng năm"
Tôi về tìm bóng ngày vui
Tìm hương xưa cũ tìm mùi tháng năm
phải chăng nàng đang ngồi dưới bóng quê hương, giữa mùa trăng, một bên là hồn năm cũ, một bên là cõi mịt mù để nàng nâng niu "mộng chưa tan" và lơ đãng đếm từng giọt "mưa đông lạnh lùng"
Mộng chưa tan, phải không người?
Làm sao quên lãng cuộc đời, phải không?

Người thơ ơi! Nàng nằm ở đâu mà sao "hồn hoang lạnh" của nàng dưới ba thước đất lại "lạnh" một niềm ấp ủ như thế:
Trong quan tài đỡ hồn hoang lạnh
Nửa tấm khăn dành thay gối chăn

Ôi ! Cái lạnh của người thơ thật không bút nào tả được ! Tôi đành chịu thua thôi. Ai đã từng mơ đi xuống mồ lạnh như ông Đinh Hùng chẳng hạn :
Thu ơi đánh thức hồn ma dậy
Ta muốn vào thăm đáy mộ sâu
thì chắc trong mơ cũng được tận hưởng cái thú đau thương trong tư bề đêm đen gió lạnh :
Lỡ khi người có về trong mộng
Mộng sẽ êm đềm hơn cả mơ
Người thơ ơi! Nàng từ phương trời xứ lạnh, về quê cũ, sao nàng lại:
Em tìm heo hút nắng quê hương
Nàng không tìm thấy, nhưng nàng nhìn thấy người ta "nhặt nắng ven sông" và người ta "mua nắng mùa đông để dành".

Đọc đi đọc lại hoài, không biết nàng thích mưa hay thích nắng (đàn bà con gái mưa nắng thất thường) nhưng tôi đếm được rất nhiều chữ lạnh. Mưa cũng lạnh mà nắng cũng lạnh !

Tôi tưởng tượng một ngày thu nàng đi dưới hàng me Sài Gòn, mặc áo ấm xứ lạnh, nàng vuốt mái tóc lạnh, thả tia nhìn lạnh vào phương trời hoài vọng, dưới hàng mi lạnh như còn đọng vài giọt sầu lạnh...
...Ai mà chẳng muốn làm gió đưa hương về phương trời thơ mộng. Riêng tôi, ở đây, muốn làm gió để gửi đi khắp phương trời một thông điệp rằng: Có một người làm thơ "lạnh" tên Hương.

Chân Diện Mục
05-09-2011

Chân Diện Mục là bút hiệu của Phạm Huy Viên. Ông sinh năm 1936 tại Nam Định, di cư vào Nam năm 1954, học Đại Học Sư Phạm Sài Gòn khóa 1957-1960, ban Việt Hán. Dạy học tại Rạch Giá, Đà Lạt, Cần Thơ. Nghỉ dạy năm 1978. Làm đủ thứ nghề: làm rẫy, đi buôn.... cuối cùng viết văn thơ tại nhà nhưng không in hay đăng báo gì cả.
Blog Văn Thơ Huy Viên: http://vn.myblog.yahoo.com/chandienmuc36

ngu ngơ


anh hỏi em người có gì đáng tin
biết nói chi đây khi muốn thiệt tình
lui tới quanh mình không gì thật cả
uổng phí phận người ở cõi nhân sinh

anh hỏi em đời có gì đáng vui
có nói thêm chi cũng thấy bùi ngùi
đứng ở nơi nầy trông vời nơi khác
mỗi phút trong đời mỗi phút xa xôi

anh hỏi em còn nhớ chuyện ngày xưa
dù nhớ hay quên cũng chỉ dư thừa
áo cũ hôm nào mưa về chợt tối
tóc cũ hôm nào lệch rối tay đưa

anh hỏi em còn tìm kiếm chi xa
sao quá ngu ngơ trong mắt thật thà
tháng bẩy buồn hiu em còn đứng đợi
heo hút bên trời lạnh bước chân qua

anh hỏi em về sao chẳng tăm hơi
anh hỏi em đi sao chẳng nhắn lời
tháng tám quê mình mưa buồn ngập lối
dẫu biết em về mưa có ngưng rơi?

trần thanh hương

1 tháng 9, 2011

Mù khơi - Vài cảm nhận chủ quan

Tôi nhớ có lần đã hứa viết một bài về tình yêu trong thơ Thanh Hương. Nghĩ lại thấy mình liều quá. Tình yêu là cõi thiêng liêng và hoàn toàn riêng tư, đừng đụng đến, cứ để nguyên đó cho tôi và cho một người, là chỗ tôi cất kín, để giữ kỷ niệm khỏi bạc màu với thời gian, để những chuyện ngày mười lăm, mười sáu lúc nào cũng như vừa mới sống, vừa mới gặp hôm qua, và khi hiện về, như một bất ngờ – trong giấc chiêm bao, hay trong thực tế – vẫn còn nguyên sức mạnh, đủ dựng dậy một thời nào đó, một trời nào đó, dễ gây xúc động, để nhớ thương, để xót xa, với cả giọt sầu – nếu không nén được - từng giọt, từng giọt, nhỏ xuống thành mưa ngậm ngùi.
Vậy kẻ ngoài cuộc như ngươi làm sao thấy hết mà dám lanh chanh. Thế nhưng dù kín đáo cách mấy, thì, qua ngôn ngữ, thứ phương tiện gọi con người đến với nhau, cuối cùng người thơ cũng hé lộ ít nhiều cái vẫn cất giấu cho mình. Hay là người thơ, trong khoảng khắc điên điên nào đó, chợt muốn chia sẻ, vì giữ riêng nặng lòng? Và một lần, may, tôi bắt găp, qua mù khơi, ngàn năm kỷ niệm ấy. Rồi bỗng dưng, lạ quá, thấy mình cũng… xúc động giống như người trong cuộc. Vậy, tôi đang ghi lại cảm xúc của cô, kỷ niệm của cô, hay của tôi, chẳng rõ, mà cần gì. Cảm xúc là thứ cuộc sống chai cứng, ngột ngạt đang cần, vì thiếu hụt.
Này T. Hương, tôi cố hình dung bóng dáng một thiếu phụ từ cõi xa, ở đâu nhỉ? trở về chốn cũ, giữa mùa mưa, mùa buồn nhất của Việt Nam đang buồn.
tôi về đây giữa mùa mưa
lang thang bước nhỏ đong đưa giọt sầu
Đúng cô không? Lang thang bước nhỏ gợi hình ảnh cô đơn tột cùng, chỉ mình cô thôi, lang thang giữa không gian cũ, cốt gặp lại hình bóng một người, còn triệu triệu khuôn mặt khác hiển hiện, mà là hư không, nhòe nhoẹt. Không gian cũ mênh mông kỷ niệm, và với bước nhỏ – cô không sải chân hòng trốn chạy – cô chăm chút, nhặt nhạnh từng mảnh vỡ, ghép lại, để một lần tận hưởng mùi vị của nỗi đau tròn đầy. Và, thế là hồi ức trào ra, mỗi câu thơ là một tuôn trào, con đê đời thường – gồm những câu thúc ước lệ, những xã giao vờ vịt, như thứ mặt nạ đeo vào, để cố nặn ra nụ cười, rất ít tốn kém – trong lúc bất ngờ, trở tay không kịp.
về đây nhìn bóng đêm thâu
Bóng đêm thâu toàn màu đen, có gì đâu mà nhìn, hả cô? Vậy mà có đó, có nỗi cô đơn lồng khít vào khoảng không gian hoàn toàn vắng lặng. Trong không gian và thời gian ấy, con người tự do làm những chuyện điên điên, chẳng hạn:
ngẩn ngơ đếm hạt mưa ngâu đợi người
Đếm hạt mưa ngâu, cô điên thật, nếu hiểu theo nghĩa dung tục, nhưng bốn chữ là một thi ảnh đẹp, cô đọng, đủ gợi lại, mà còn vượt qua câu chuyện chàng Ngưu, cô Chức, suốt năm dài, cả hai ngong ngóng, chờ gặp nhau vào dịp mưa Ngâu. Rất may, họ vẫn được họp mặt, dù mỗi năm một lần. Thế mà đã đủ để thiên hạ xót xa. Còn cô, trong bóng đêm thâu, cô đếm được bao nhiêu hạt mưa ngâu rồi? cô đợi người bao nhiêu năm rồi? Xin hỏi, cô đã gặp chưa? Một lần thôi? Tôi cảm nhận trong câu thơ nỗi buồn mênh mông của sự chờ đợi mỏi mòn, đến tuyệt vọng. Vì, những kỷ niệm hồng của thời hai mươi, mười sáu, mười lăm chẳng bao giờ chịu biến khỏi ký ức, nó là nhát dao định mệnh đã một lần chém xuống, nặng tay. Nếu dễ dàng quên được, thì đời đâu còn là cõi ưu phiền, phải không?
tôi về nhớ tuổi hai mươi
nhớ trăng mười sáu, nhớ thời mười lăm
Trình tự thời gian đẩy ký ức mỗi lúc một lùi xa, và hình như càng xa càng thấy lạnh, vì có đi mòn gót chân, cũng chẳng thể sống lại phút giây ngày nào, ngày mà tình còn thơ, ở đó thơ ngây trộn chung với hồn nhiên, dại khờ, vậy mà rất đẹp, vì thời ấy mọi tính toán, được coi là khôn ngoan, chưa làm cuộc sống bẩn đi.
nhớ tình thơ đã xa xăm
nhớ ai ngồi ngóng trăm năm chuyện mình
Điều đáng nói, ai mà cô nhớ đó, giống như cô, vào một thời xa xăm, đã cùng thao thức ngóng trăm năm chuyện mình, tức là cùng mơ tới một kết thúc có hậu, vuông tròn. Nhưng trời ít khi chiều người như trong cổ tích, nên thực tế thường tàn nhẫn đánh chết ảo tưởng ngọt ngào.
tôi về nghe lại lời kinh
nghe câu thơ cổ giữa miền thinh không
Kinh là lời cầu nguyện, để được hạnh phúc, để được tròn đầy, cô đã đọc, hay đã nghe ai đó đọc ngày xưa, ở tuổi mười lăm, mười sáu, ở tuổi hai mươi, khi còn rất trẻ. Tuổi ấy, ai chẳng cầu, ai chẳng đọc, ai chẳng mơ hạnh phúc tới bạc đầu. Vậy mà…, bây giờ về đây, cô muốn nghe lại lời kinh cũ, câu thơ cổ, hay là lời tình tự ngày xưa ngọt ngào? Để làm gì hả cô? Thinh không là khoảng lặng, là lời gọi khản cổ không được hồi âm, là thế giới cô đang khắc khoải đối diện hôm nay, một thế giới rất tàn nhẫn, lạnh lùng với kẻ có lòng.
nghe thương chim hót trong lồng
nghe đau ai đứng bên sông ngậm ngùi
Con chim trong lồng, nhớ trời cao rộng, vẫn cố hót, còn con người trong lồng, khác đi là bó tay, bất lực trước số phận thì sao? Thôi đành dành cho nó một chút thương. Ai ở đây chính là cô, phải không T. Hương? Chỉ mình cô đứng bên sông ngậm ngùi, vậy thì đau thật, nỗi đau của người trở về không gian cũ, ngậm ngùi nhớ lại một thời lỡ mất, một tình yêu lỡ tan.
tôi về tìm bóng ngày vui
tìm hương xưa cũ, tìm mùi tháng năm
Vậy là cô đã có những ngày vui, xin chúc mừng cô. Nhưng hiện thời ngày vui chỉ còn lại chiếc bóng gợi nỗi ngậm ngùi. Vậy cô tìm để làm gì, chỉ thêm đau, thế mà hầu như tất cả chúng ta, trong phút yếu lòng, vẫn mong tìm lại chút bóng ngày vui, khờ thật! Còn hương xưa cũ là gì nhỉ? Tôi muốn hiểu theo hai nghĩa, “hương thời gian” kiểu Đoàn Phú Tứ, và Thanh Hương của những năm mười lăm, mười sáu, rồi hai mươi. Cả hai nghĩa đều hợp, và cả hai đều là xưa cũ, vi thực sự đã mất từ lâu rồi, mất từ khi thực tế lia nhát dao đồ tể, chém chết hạnh phúc rất khát khao, mà cũng rất mong manh của con người. Tới đây, lại xin chia sẻ với cô. Và cũng bàng hoàng chợt ngó lại chính mình. Rồi thở dài.
tôi về đây giữa mùa trăng
bâng khuâng nghe tiếng ăn năn gọi mời
mùa trăng là thời gian đẹp trong một tháng. Cô về giữa mùa trăng có thấy đẹp không? Tôi chợt nhớ đến câu thơ của Nguyễn Du “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, chuyện thường tình. Đôi khi “người buồn” mà trời vẫn cứ hớn hở thản nhiên, đó là sự tương phản tột cùng giữa trời và người, sự tương phản càng làm nỗi đau lớn thêm, tôi muốn nói tới câu thơ của T. Hương, cô về giữa mùa trăng, mà chỉ nghe thấy tiếng ăn năn gọi mời. Thế mới biết ông trời đôi khi vẫn thích chơi trò quái ác đối với con người nhỏ nhoi, bất lực.
tôi về đây kiếm tôi ơi
nghìn năm sau vẫn mù khơi một người
Cô về đây, muốn kiếm tôi nào? Thêm một chữ ơi để gọi về, để đánh thức. Chữ ơi đơn giản, mà nghe sao thấy xót xa. Xin hỏi lại, cô đang kiếm tôi của quá khứ hay tôi hiện tại? Tôi của quá khứ đẹp lắm, nhưng hình như đã chết rồi. Còn tôi hiện tại, cô thử nhìn kỹ lại xem. Đó, đó, đang hiện diện giữa cuộc đời, đang xôn xao cười cợt với cuộc đời, mà có đúng là cô không? Không cần câu trả lời, tôi cũng biết rồi.
Hay cô về đây còn để kiếm một người khác nữa, vô ích thôi, nghìn năm sau vẫn mù khơi, cô chẳng kiếm nổi đâu. Quá khứ đã chết rồi, và cả cô lẫn người ấy thời xưa cũ hình như cũng chết rồi.
Thôi thì chôn nó đi. Nói vậy mà không phải vậy. Có dễ đâu. Đó chỉ là lời an ủi rỗng ruột. Hình như trong cõi đời này, dù muốn, chẳng ai chôn được quá khứ bao giờ. Thôi thì, cứ vui với cái mình đang có. Lại thêm một lời khuyên rỗng ruột, đem trả lại sách vở cho rồi.

Tôi thích thơ Thanh Hương vì ngôn ngữ mềm mại, trong sáng, mà vẫn sâu lắng, đi thẳng vào cảm xúc của bất cứ ai một lần tìm đến với cô, đúng hơn là thơ của cô. Nó khác thứ thơ “trí tuệ”, cố làm dáng trí thức, cầu kỳ một cách dở hơi. Thơ cần tấm lòng trang trải, chứ không cần sự đẽo gọt của tay thợ. Và nếu chưa đủ độ chín, thứ thơ chỉ chuyên làm dáng sẽ trở thành những mảnh ghép vàng thau lẫn lộn, rất vụng về.

Vũ Lưu Xuân
01-09-2011

Vũ Lưu Xuân là bút hiệu của Vũ Mạnh Thường, cựu SV Đại học Sư phạm Sàigòn, ban Việt Hán, khóa 1964-1968. Hiện ông cư ngụ tại Sài Gòn và chuyên về dịch thuật. Hội họa cũng là một đam mê mà ông theo đuổi.
Tác phẩm đã xuất bản: tập truyện "Hương Hồng Quế" do Cội Nguồn ấn hành năm 2009.